De geheimen van de winter – kersteditie
Ieder jaar schrijf ik een speciale kerstblog, vanuit de natuur. Welke boodschap heeft de plantenwereld voor jou?
Nu de bomen kaal zijn zie je goed dat zij hun ‘outfit’ voor de komende lente alvast uit de kast hebben getrokken. De meeste bomen hebben hun prachtige knoppen al aangemaakt. Dat jonge leven zit verscholen in winterrust en wacht op het perfecte moment om open te barsten en zonder schaamte alle schoonheden bloot te geven aan de wereld. Het is een piepklein sprenkeltje hoop, dat in de donkerste dagen al laat zien dat de lente er altijd aankomt. Een ongelofelijke bron vol levenskracht. Heerlijk om even te observeren tijdens een winterse wandeling. Mezen zoeken in de dichte knoppen naar overwinterende insecten. Het is mooi om te zien dat wanneer een boom kaal is, je pas écht goed kan zien wie hij is. De bast (vol patronen), takken en knoppen komen tot zijn recht. Welk onderdeel van de boom spreekt jou het meeste aan?
Iedere keer word ik aangenaam verrast door een brutaal plantje die de wereld laat zien hoeveel groeikracht het heeft in de winterse maanden. Een muurvarentje pronkt voorzichtig met zijn fris groene blaadjes in een hoekje van de muur. Een klein gehandhaafde rozet van veldkers wat pronkt tussen gevel en de trap, of die dappere vlinderstruik die zich ieder jaar weer nestelt tussen de voegen van het cement naast mijn voordeur, op drie meter hoogte. Ook in het bos zijn er genoeg dappere zaden die de weg weten te groeien naar het licht…
Een dennenboompje wat zich voedt met de restanten van een omgehakte soortgenoot (zie foto), een beuk die in moeders schaduw groeit en voeding krijgt via een ingewikkeld wortelstelsel van (en tussen) honderd jaar oude soortgenoten, een eikeltje die gevallen is in een holle tak en begint aan een reis om zijn huisgenoot te veroveren en ook niet te vergeten de reislustige zaadjes van de esdoorn. Die zich zelfs in een ruig terrein kunnen ontkiemen in de spleet van een rots. Het zaadje kiest er niet voor om daar te landen, maar het wacht wel het juiste moment af om te gaan groeien. Het heeft maar één kans, en als die groeit dan is er geen stoppen meer aan. Wij kiezen niet voor bepaalde gebeurtenissen in ons leven, maar het is maar hoe we ermee omgaan. Ook wij kunnen op de bodem liggen wachten, maar op een dag moeten we toch de keuze maken om te blijven liggen of te ontkiemen.
Nieuw leven ontkiemt zich op de omgehakte soortgenoot Foto: Petra van Went Fotografie
Een van de mooiste zaadjes hebben jullie ontvangen bij de aankoop van ‘Moedertje Groen – in verbinding met de natuur’. Het zijn de zaden van de berk, de pionieren van de natuur. Een zaadje met vlindervormige vleugels waarmee ze in de wind fladderen. Hoewel ze nog steeds niet kunnen kiezen wáár ze landen, hebben die kleine pioniers een enorme wilskracht om te overleven. Één zo’n zaadje is het begin van een groeiend natuurgebied, want hoe mooi een berk ook is, echt oud wordt hij niet en na tientallen jaren maakt die berk, die uit dat kleine vlindervormige zaadje groeide, weer een plek vrij voor een nieuwe dappere pionier, of plant van een volgend successiestadium.
Hoewel in de winter alles dood lijkt en er bijna niets groeit, nodig ik je uit om ergens plaats te nemen op de bodem van het bos, het duin, een zandvlakte. Alle energie is opgeslagen In de wortels van de planten en bomen, en dus is de bodem een soort van batterijtje. Kies een plek voor jezelf en bedenk je dan eens dat er op jouw zitplek tientallen tot honderden zaden in de bodem zitten verstopt. Allemaal met één missie: groeien! Daar zit jij dan, als een reus op een dor terrein vol verborgen levenskracht. De bodem onder je jubelt van de energie en is een prachtige plek om jezelf eens goed op te laden, want als al die verstopte zaadjes zich kunnen ontwikkelen tot sterke planten en bomen, dan kan jij dat als pionier ook. Je hoeft er niet eens zoveel voor te doen, behalve wachten op dat ene moment dat je voelt dat het moment daar is. Pas dan begint het leven. Dat moment dat je niet langer opgevouwen in een knop wilt blijft zitten, maar uitbundig wilt bloeien. Tot die tijd neem jij, net als de planten je rust. Je mag er zijn, zoals een haast onzichtbaar muurvarentje in een groot ecosysteem. Het moment van bloeien, komt je niet onderuit.
Ik wens je fijne dagen, iedere dag van het jaar.
Klik op de #kerstblog om de boodschappen van vorige jaren te lezen.
De foto’s in dit verhaal komen het beste tot zijn recht op een computerscherm.
