De koningin logeert bij Huize Groen.
Foto: bijen en wespenkenner Eric
Maanden zat ze daar, verstopt in mijn plafonnière: een heuse Wespenkoningin. Ergens in het najaar vloog de majesteit mijn woning binnen, een luid gezoem deden zowel de snoozende hond Luna als mijzelf doen opkijken. Nog net kon ik een groot beest van het raam de lamp in zien vliegen. In de lamp zag ik het silhouet van de wespenkoningin bewegen. Zij stoorde mij niet en in de hoop dat ze wel weer zou vertrekken liet ik haar zitten.
Vandaag heeft ze uitgecheckt. De dame in haar streepjes kostuum heeft maanden lang een dutje gedaan in de lamp. Misschien, omdat ik die lamp nooit aan heb dat ze besloot te blijven. Een fijne plek voor een winterrust lijkt het mij niet. Ze zal wel uitgeput zijn geweest toen ze wanhopig een plekje zocht in mijn huis. Ze is overigens niet het enige majestueuze insect die is blijven slapen. Op zolder had ik enkele dagpauwogen, maar zij checkte een maand geleden al uit. (zie de video hier).
Een tikkeltje bozig was ze wel, want ik heb haar direct de deur gewezen. Geen grote zoemende dames voor het raam, hup naar buiten majesteit. Ja, ik sla best een kreet als ik zo’n dier hoor zoemen. Vorig jaar kreeg ik een flink aantal defensieve wespen achter mij aan tijdens het plukken van brandnetels. Zeker een stuk of veertig vlogen enkele meters achter mij aan. Ik heb gerend voor mijn leven door het weiland en kwam er met twee steken in mijn nek nog netjes vanaf. Wespen ruiken je (angst)zweet en de werksters scheiden een stofje uit die de rest van de werksters verteld dat er gevaar dreigt. Ze zullen er alles aan doen om hun indringer (in dit geval dus mijn persoon) te verjagen. Het wespennest tussen de brandnetels is die zomer verder ongestoord gebleven. Dat is maar goed ook, want het gaat niet bepaald goed met deze diertjes. Agressief zijn ze zéker niet, maar ze komen goed op voor zichzelf. Wel kan het zijn dat ze door jouw paniekerige gezwaai en heftige parfum luchtje wat gefrustreerd raken. Zwaai dus maar niet naar de koningin.
Bij het zoeken naar informatie over wespenkoninginnen stelde het internet mij weer eens teleur. Pagina’s over bestrijden van deze zeer nuttige diertjes kwamen bovenaan in de zoekresultaten. Dat volgde natuurlijk tot advertenties over bestrijding van ‘ongedierte’ en meer gespuis. Desinformatie en alleen maar commercie om te kunnen verkopen. Angstzaaierij dus, over zeer nuttige dieren. Een treurige bijkomstigheid die cookies en algoritmes, want deze nuttige dieren hoef je helemaal niet te bestrijden, integendeel.
Trouwens, ik heb groot respect voor deze kleine dieren. Zij doen in het begin alles alleen, een Koningin die voor haarzelf(overleving van soortbehoud) een nest bouwt, daarna legt ze de eieren en verzorgt ze de eerste lading larven. Uit die larven groeien werksters op. Dat zijn de wespen die je in de zomer veel ziet. De werksters leven niet langer dan een paar weken. Zij(altijd vrouwtjes) zorgen voor de koningin en de larven. Ze brengen voedsel het nest binnen en blijven aan het nest bouwen. Een nest wordt slechts één jaar gebruikt. In het najaar sterven de werksters, legt de koningin een laatste lading eieren waaruit jonge mannen en jonge koninginnen komen en vliegt de majesteit uit om in winterrust te gaan.
Veel mensen denken dat wespen vleeseters zijn. Als kind vond ik het fascinerend om te zien hoe de werksters hele stukjes kip tijdens een barbecue van mijn bord aten, maar ze eten veel meer dan alleen vlees. Ze ruimen dode dieren op in de natuur én vangen flink wat muggen en vliegen wat erg fijn is voor ons. Ze zijn net als wij gek op zoetigheid en dat vinden ze in nectar. Daarnaast zijn ze net als bijen belangrijke bestuivers, iets minder actief, maar toch helpen ze de natuur wel. Vorig jaar zaten er op de bloeiende pastinaken in mijn tuin voornamelijk zweefvliegen en wespen. Een mooie match, die dames in hun geel-zwart gestreepte mantelpakje op een knalgele bloem.
Van mij mag de koningin komend najaar best weer inchecken. Ze was een makkelijke gast en klaagde niet.
tips: Draag je geen sterke parfum? Maak je dan maar geen zorgen wanneer je een wesp tegen komt, groet haar en bedank ze even voor hun zéér nuttige werkzaamheden. Ruik je echter wel (te) fris, dan raakt de wesp verward en worden ze boos. Ze komen op de zoete geur af, maar kunnen (net als ik) niet tegen die chemische luchtjes.
Er zijn echt veel meer soorten wespen dan we denken, alleen al de mooie kleurrijke goudwesp of de koekoekswesp alleen al. Sluipwespen die nuttig zijn op onze moestuinen omdat ze helpen met luizen bestrijding. Door observatie creëer je bewustwording en leer je veel van deze insecten. Het is vaak de onwetendheid en angstberichten over hoornaars die mensen laten huiveren.
Toch (over)last van wespen? Dan zijn er genoeg alternatieven die werken en laat de adviezen van Google maar buiten beschouwing. Kijk op wespenstichting.nl wat je kunt doen en wie je kunt bereiken.
Boekentip: Insectenrijk van Aglaia Bouma
Geel / zwart wordt deze zomer de nieuwe mode.
