foto: Mario Severi
Daar is die dan, hij is slechts 22 cm en daarmee de kleinste uil van Nederland! Het is alsof hij als een wachter op zijn post zit. Zijn grote gele ogen zijn uit verhouding met de rest van zijn lichaam. Hij kan ze geniepig tot spleetjes knijpen, of wijd openen als hij alert is. Hij houdt zich normaal schuil in spleten en holtes van bomen, en komt voor op het platteland.
Wanneer meneer de zon zich laat zien knapt dit kleintje gerust een uiltje in het openbaar. Of hij het nou wil of niet, dan verandert hij in een klein schattig bolleke. Om er nog een schepje bovenop te doen kan je ook nog genieten van een grappig heen en weer gehups, dit doen steenuiltjes om afstand in te schatten. Zij rekken zich dan kort uit, strekken hun pootjes en maken zich vervolgens weer klein. De lengte van deze roofvogel doet hem niks, het is een strijder, een vogeltje met karakter. Hij pikt graag van zich af.
Ik vind het heerlijk om naar uilen te kijken, ze stralen zoveel kracht uit. Hun gigantische vleugels, de kracht in hun klauwen waarmee ze in één keer hun prooi kunnen doden. Ze hebben al eeuwen lang iets mysterieus. Oranje of gele ogen die vijf keer zo goed kunnen zien als die van ons, ze kunnen in stilte vliegen en hebben een kop die werkt als een TV schotel op het dak van je huis. Hun platte kop vangt al het geluid van de omgeving op. Hun oren zijn twee kleine gaatjes en zitten verstopt achter deze kop. Sommige uilen hun ‘schotel’ zijn hartvormig zoals bij de kerkuil. Maar ze hebben niet altijd ontvangst. Bovenal hebben ze geschiedenis geschreven in de mythologie. Voor sommige zou een grotere uil staan voor de duivel, voor andere heeft het dier magische krachten. Het steenuiltje is een buitenbeentje in de mythologie en speelt de hoofdrol in de tijd van de oude Grieken. Vroeger vroeg ik me altijd al af waarom ik zoveel grote uilen zag in Athene. Ik vond ze eng. Hun bizarre grote ogen stonden ze overal op afgebeeld. Nu weet ik inmiddels waarom dat zo is.
foto: Mario Severi
Het steenuiltje zijn wetenschappelijke naam is Athene noctua. Deze kleine vriend nestelde zich in de Akropolis. Zo kon hij elke nacht de wereld rond vliegen om zijn wijsheden, nieuwtjes en verhalen die hij die nacht had opgedaan te delen met de Pallas Athena, godin van de wijsheid, kunsten en wetenschap. Zijn bijzondere keuze voor accommodatie gaf hem destijds de titel De trots van de stad Athene. Hij was een beschermvogel voor de Griekse legers. De ogen van de steenuil zijn zo helder en kunnen je doordringend aankijken. De ogen van deze uil worden op voorwerpen en munten van de Grieken extra groot afgebeeld, de afgebeelde uil op de munt werd ook wel de beschermer van de nijverheid en handel genoemd en zo vloog de steenuil dagelijks over zijn stad Athene. Dat vind ik zo mooi, want de Grieken houden hun trots hoog. Dit kleine vogeltje staat nog altijd op de huidige Euro van Griekenland.
Wat ik zo fascinerend blijf vinden over uilen zijn hun braakballen. ‘ieuwl, gatsie, bah, goor’ zijn termen die ik vaak hoor wanneer ik vertel dat mijn vriezertje vol ligt met uilenballen. Braakballen van de familie kerkuil en bosuil. Fascinerend om te zien is het feit dat zo’n ding uit haar en botjes bestaat, maar je dus met een beetje uitpluizen en onderzoek ook kunt zien welke muis het was die op zijn menu stond. Uilen hebben geen krop (een soort zak) waar ze het voedsel in kunnen opslaan, prooien gaan meteen naar de maag. Zachte delen zoals het vlees kan worden verteerd en vervolgens blijven de botjes achter. Het duurt wel 10 uur voor de productie van één braakbal. Die braakbal moet er wel eventjes uit, voor het weer etenstijd is. Uilen slikken hun prooi vaak in één keer door en daarom is het zo makkelijk te achterhalen wat er op het menu stond van de uil. Wil je dit nou zelf ook eens van dichtbij bekijken? Tijdens de Workshop Uilskuikens tover ik je om in een wijze uil en leer je meer over mijn lievelingsdieren.
