Pak een kop thee en ga er even voor zitten. Vandaag ben ik de hele middag op pad geweest en heb verse ingrediënten voor een afwisselende nieuwsbrief voor jullie. In deze mail deel ik de ontmoetingen van vandaag. Van eetbare planten naar een wandeling naar zee… Ga je mee? Veel leesplezier. Leestip vanwege de layout en vele foto’s: tablets, laptops of computers.
Ik zet de schop in de (te) kleine bomenspiegel van de gemeente. Het is minder dan 1M2 maar ik oogst al gauw 5 kilo aardperen. Ik gooi ze allemaal in een grote kist en dek ze toe met zand. Zo dat is klaar… En nu? Bedenken wat ik ermee wil gaan doen, want de mogelijkheden zijn eindeloos. Aardpeer is zo’n plant die niets fout kan doen. Zelfs het woekeren is geen straf als je een plek kunt vinden waar ze er mogen zijn. Aardperen vormen een belangrijke bron van voeding in de wintermaanden. Van chips tot puree of gewoon rauw in de salade. Je darmflora zal er blij mee zijn, maar zorg dat je niet met je dekbed wappert. 😉
Hadden jullie het ook moeilijk met die grijze en regenachtige dagen? Ik voelde mij net een huiskat. Hoewel dat soms lekker kan zijn werd het mij echt teveel, en de decembermaand moet nog komen. Brrr. Maar ieder nadeel heeft zijn voordeel, want zo kan ik bijvoorbeeld de gedroogde kruiden verwerken, freubelen, zadenmengsels uitzoeken en bonen dorsen. Die reis naar binnen is toch ieder jaar weer een uitdaging.
Maar vandaag was de lucht blauw, de vogels waren aan het buitenspelen en de zonnestralen waren heerlijk. Het werd een met-zonder-jas naar buiten! Want mijn winterjas wil ik zolang mogelijk vermijden. Dikke trui aan én gaan!
Lekker rommelig. Welterusten tuin! De 5 (dek)bedden van blad, hooi, stro en compost worden goed bezocht door de vogeltjes, ze zitten er goed in te wroeten.
Achter de schermen van Moedertje Groen…
…Heb ik biologische groen(te)soep gemaakt voor boekwinkel van der Meer in Noordwijk.
…Heb ik de biologische bloembollen in de gemeentegrond geplant.
…Ben ik begonnen aan het dorsen van de laatste bonen.
…Heb ik boerenkoolpoeder gemaakt voor in de soep.
…Gaat de liefde voor de donkere dagen via de maag: warme bramencrumble met speculaaskruiden en appel. — Foto’s doen we niet aan, want het is op voor je een foto kunt maken. Humble for the crumble!
Verwondering 8: hoor wie klopt daar kinderen…
Slakken hebben ook een deurtje! Van kalk of zoals deze van slijm.
Er hebben weer een aantal slakken vliegles gekregen vandaag. Ze merken er weinig van, want ze zijn al langere tijd in winterrust. Slakken hebben hier een handig ’trucje’ voor: de kloppen wat de bel doet het niet methode.
Slakken maken een laagje slijm over de opening van hun slakkenhuis heen. Dit slijm beschermd ze tegen uitdroging. Gezien de slijmerige dieren vooral uit water bestaan, kunnen ze niet goed tegen vrieskou en droogte. Soms beschermd het vliesje, maar zoals je hier ziet is het slijmvlies bevroren geraakt. Het ‘kraakt’ als ijs wanneer je het openbreekt. Even een flinke koude periode mag wel komen, na de slakkenplaag van afgelopen jaar.
Toch kan een slak goed overleven op deze manier. Ze graven zich in en verstoppen zich op plekken waar de vorst niet kan komen. Slakken kunnen hierdoor lang zonder eten. Ook in tijden van droogte maken ze een deurtje voor hun opening… Helaas is deze slak gezakt voor zijn vliegles.
Wijngaardslak met vliesje als deurtje.
BLOEINIEUWS 8 De winter klopt aan de deur…
Als we naar de donkerste dagen gaan, vind ik het altijd bijzonder om te zien hoeveel er eigenlijk nog in bloei staat. Online zie ik ook al berichten van de eerste sneeuwklokjes, maar hoeveel eetbaars staat er eigenlijk nog? In dit bloeinieuws dus een vitaminemoment en een beetje kleur. (wie kan er voor mij collage’s maken met foto’s of weet hoe dit moet?)
1. De goudsbloemen, ze bloeien tot laat in de herfst en zelfs in milde winters. Goudsbloem bloeit bijna het hele jaar door. Een eetbaar zonnetje in de winter.
2. Lavendel! Kijk nou, mijn lavendelplanten staan (opnieuw) te bloeien.
3. Paarse dovenetel. Zo’n plantje die je snel over het hoofd ziet, maar de tedere lila roze bloemen bloeien al vroeg in de winter en het voorjaar. Een belangrijke bron van voedsel voor de laatvliegers of juist de vroege ‘vogels’ onder de insecten. Gisteren zag ik nog een hommelkoningin vliegen, al denk ik dat zij helaas verstoord was uit haar winterslaap, hommels slapen graag onder dikke laag bladeren en de mens vind die bladeren maar een rommeltje.
4. En last but not least, de paardenbloem. Een geel en vrolijk zonnetje die opvalt tussen al die bladeren! Lekker voedzaam de jonge blaadjes in de winter.
Tekst gaat verder onder de bloemen…
En dan de vitamine C nog. Onmisbaar voor in de (gure) wintermaanden.
1. Winterkers (Barbarakruid). Een pittige! Familie van de kruisbloemige en de smaak van wilde rucola, veldkers, tuinkers, waterkers, radijs. Een prachtige bladrozet, die volgende zomer zal gaan bloeien met gele eetbare bloemen. Voor nu is het een pittig snackje of goed in een winterse salade of stampot (rauw, want gekookt wordt ze bitter). Het blad heeft ook een klein beetje een waslaagje waardoor ze goed beschermd is tegen de kou. Ze valt mooi op met haar donkergroene bladeren en grote rozetten.
2. Hertshoornweegbree: weer een vergeten groente! Ik had niet gelunched vanmiddag en ging te lang door met bonen dorsen, dan maar wat blaadjes van deze groente naar binnen werken. Nootachtig van smaak en een gigantische pol van wildere blaadjes in de vorm van geweien. Als ze de kans krijgt groeit het blad omhoog, maar dit is écht een stoepplantje. Tussen de voegen blijft het een platte rozet. Vitaminebom uit een ver verleden met voedzame zaden voor in brood of door de pap.
3. Lief groen! De winterpostelein is er al. Ze komt pril op en zal binnenkort de tuin veroveren, want ze heeft zich goed uitgezaaid. Een perfecte plant om aan het einde van de zomer over je lege bedden te zaaien. Ze voorkomt uitdroging aan de bodem en zit boordevol vitamine en ijzer. Lekker knapperig rauw of rauw door de stamppot en pesto.
en… Krijg je al trek? En verder ontdekte ik grote pollen Kleine Pimpernel, Vogelmuur en in de kas kwamen jonge brandnetels op.
Geen konijn met kerst, wel het konijnenvoer.
Nieuws van onder de golven… haaiiiii
Zoveel stormen. De Noordzee is nu net een mixer, alles wordt opgeklopt en dan spoelen er weer schatten aan. Dit keer twee (oude) bekende: eieren!
Eikapsels, eigenlijk best een vreemd woord vinden jullie ook niet? Een diertje ‘ingekapseld’ in een zakje.
Links is het eikapsel van de gevlekte rog en rechts het eikapsel van de hondshaai. Klik hier voor de zoekkaart: welk eikapsel heb ik gevonden?
Wat ik zo leuk vind aan eikapsels van haaien en roggen is dat er vaak nog andere eieren of dieren op leven. Niets blijft ongebruikt in de zee. Alles leeft van elkaar, op elkaar en naast elkaar. In de zee wordt er veel aan hergebruik gedaan.
Laten we de eieren eens van dichtbij bekijken…
Het omringde object op het ingezoomde eikapsel van de rog, is een slakkeneitje van de fuikhoornslak. Hierover heb ik al eens geschreven (gebruikt de bookmarks onderaan dit bericht om terug te lezen). ÉÉN prachtig eitje, misschien werd de fuikhoorn verstoord tijdens het afzetten van haar eieren, want ze maakt héle strengen en geen voorwerp is haar te gek. Van zwaardschedes, tot hout of zelfs plastic en touwen.
en dan dit haaienei van de hondshaai. Ook gebruikt als tweedehands huis! Een kalkkokerworm heeft een huis gemaakt op het eikapsel (het witte). Zie je het gaatje? Daarin heeft de worm geleefd. Dat is nog niet alles, want een eikapsel hoort glad te zijn. Dit eikapsel is begroeid met een ‘ledermosdiertje’.
Als je dacht dat het niet gekker kon, jawel dit mosdiertje heeft een kalkachtig skelet/geraamte en groeit in groepen over hout, slakkenhuizen, eikapsels enz. heen.
Conclusie: De huizenmarkt in de Noordzee is ontzettend krap, niets blijft onopgemerkt en dat maakt het zo uniek. Alles en iedereen.
Een zilt CADEAUTJE
En dan nog éven dit: hartelijk dank allemaal voor de bestellingen van mijn boeken. Wat leuk al die enthousiaste reacties te mogen ontvangen. Je kunt nog steeds de boeken bestellen via info@moedertjegroen.nl Normaal 21,95,- voor deel 1 in verbinding met de natuur en 24,95,- voor deel 2 Leven aan de kust. Nu per stuk 9,95,- en twee stuks (combinaties mogelijk) voor 15,00 euro. Geef je naam+adres door via de mail, kosten zijn exclusief verzending.
Bestel je twee kustboeken? Dan ontvang je een gratis potje Zeeuwsche Zoute bij je bestelling.
Alle mensen die hebben besteld maken automatisch kans op 2 vrijkaartjes voor een rondleiding door de enige zoutziederij van Nederland, gevestigd in Bruinisse. Deze kaarten verloot ik rond de kerstdagen, winnaars ontvangen bericht in hun e-mail, want uit de e-mail adressen trek ik 2 winnaars.
Dit was de nieuwsbrief weer voor deze maand. Heb je weer wat geleerd en je ook zo verwonderd? Mooi, dan is mijn doel bereikt.
Ook het drie kleurig viooltje bloeit nog uitbundig. Een parade van kleine paarse eetbare bloemen.
