Familie zwaluw van 2e leg, na zonsondergang samen bij elkaar.
Het is augustus. De periode dat het twee kanten op kan qua seizoenen. Vorig jaar hadden we zomerstormen en pittige hitte. De eerste twee weken van augustus voel je de zomer, maar langzaam beginnen die overgangen richting het najaar. Er komen spinnen en mistbanken. Alles is dit jaar eerder, de oogst, de bessen, het broedseizoen enz. Mijn lijf heeft hier ook last van. Zeker nu het deze dagen klam maar natte dagen zijn voel ik de eerste veranderingen in mijn lijf. Er heerst onrust, de herfst komt.
Wie er ook zijn aangekomen zijn de eerste drie-teen-strandlopers. Ze hadden hun zomerkleed nog aan en dartelde druk langs de vloedlijn bij paal 10! Dit kleine vogeltje is een najaarsgast en kun je vooral in de wintermaanden in de branding aantreffen. Ze verruilen momenteel hun bruine jasje voor een witgrijs kleed en dan vallen ze nauwelijks op in de schuimende vloedlijn.
Eitjes van de boerenzwaluwen van de Pluktuin naast de Branding. De eitjes zijn niet groter dan 10 eurocent en uit het nest gegooid.
Op de pluktuin vonden ze deze zwaluweitjes. De boerenzwaluw legt per zomer meerdere legsels. De jongen van de eerste en tweede leg helpen met het grootbrengen van hun broertjes en zusjes. Daarom zie je later in de zomer zoveel boerenzwaluwen rondom één nest. Zo’n succesvol nest is even proppen! Ze slapen allemaal bij elkaar. Als de zwaluwen niet genoeg voedsel kunnen vinden voor het aantal jongen of er ontstaat ‘tijd te kort’ dan gooien ze bij de laatste leg vaak wat eitjes (of jongen) uit het nest. Soms zijn de eieren niet uitgekomen bij een leg en beginnen de zwaluwen aan een nieuw nestje. Ook dan wordt het nest vakkundig opgeruimd. Tot slot kan het komen omdat ze weten dat de dieren ziek zijn of geen kans meer maken dan laten zij eieren (of jongen) achter en vertrekken naar Afrika met het kroost wat wel gezond is.
Boarding naar Afrika
Hoewel spreeuwen altijd wel zwermen is het beeld van grote ‘zwarte gordijnen’ in de lucht een mooi najaarstafereel. Plotseling valt het op dat de spreeuwen zich meer met grotere groepen verzamelen in de weilanden. Rond zonsondergang klinken plots de geluiden van zwermen spreeuwen weer luider.
Ook bij de zwaluwen merk ik veranderingen. Ze ‘vliegen’ minder actief heen en weer, want de jongen zijn uitgevlogen. Je ziet nu vooral laag vliegende zwaluwen boven de dijk en weilanden die aan het foerageren zijn en jongen krijgen vliegles. Gisteren zat er rond zonsondergang een jonge zwaluw op het fietspad te rusten die er stuntelig vandoor vloog. Die zwaluwen hebben maar een korte periode om te leren vliegen. Gelukkig duurt het nog éven, maar aan het eind van de zomer verzamelen de groepjes boerenzwaluwen en beginnen aan hun lange vlucht. De eerste gierzwaluwen en huiszwaluwen verlaten nu ons land.
Bruidsvlucht van eilandmieren
Op 26 juli jl. gebeurde er iets bijzonders op het eiland. Zelf heb ik het fenomeen zo extreem meegemaakt. Jonge huiszwaluwen werden zelfs met luid kabaal gedwongen om hun nest te verlaten, want het luchtruim zat die dag vol eiwitrijk voedsel. Ik heb een groepje huiszwaluwen van de tweede leg stuntelig zien uitvliegen, maar ze werden rijkelijk beloond. De bruidsvlucht van de mieren bereikte een hoogtepunt. Het zag zwart in de lucht, miertjes bleven op je kleding zitten en overal vlogen de insecten rond. Je kon op de grond precies de kolonies waarnemen, want hongerige jonge kauwen en eksters pikte er gretig op los. Tientallen meeuwen met hun jongen vlogen achter de kolonies aan, waardoor er boven het eiland een waas van vogels te zien was. Wie het niet kon zien, kon het wel horen. Kokmeeuwen en mantelmeeuwen zijn niet bepaald stil wanneer ze door de lucht cirkelen als gieren. Snaveltjes open en happen maar!
Die bruidsvlucht is eigenlijk een brute moordpartij. De bijzondere eitjes komen een of twee keer per zomer uit. Hier komen jonge mierenkoninginnen en mannetjes mieren in de lucht samen om te paren. Na de paring – als ze dit al overleven – sterven de mannen. Deze vallen op de grond en worden opgegeten door soortgenoten of vogels. De jonge koninginnenmiertjes starten een nieuwe kolonie elders. Dit fenomeen trekt heel wat vogels aan die zich tegoed willen doen aan een eiwitrijk hapje voor de najaar periode. Misschien weten de zwaluwen dit ook en gooien daarom hun jongen uit het nest voor hun eerste vlucht.
Vluchten voor gevaar
Jong van een bergeend overleefde de vlucht niet.
Dit jonge bergeendje vond ik in juni. Hij kwam uit de lucht vallen en brak zijn nek. Hij stierf in mijn handen. Moeder bergeend was op de vlucht in het dennenbos achter het Jacobspad. Ze maakte een enorm kabaal en toen ik opkeek zag ik een kraai met een jong in zijn snavel. Het diertje wist te ontkomen, maar de hoge val kostte zijn leven. Moeder bergeend wandelde dit broedseizoen vanaf haar veilige nestplek richting het Wad. In deze video zie je de schoonheid van een jonge bergeend: Zie deze video om levende donzige bergeendjes te zien. klik hier.
De bergeenden broeden in duinvalleien en in de kwelders hier op Schiermonnikoog. Daarna beginnen ze aan een lange trek richting de Waddenzee. Hierbij moeten zij met regelmaat op de vlucht voor hongerige meeuwen, kraaien en wilde katten. Alleen de sterkste eendjes overleven de reis naar de grote Waddenzee. Nu de ruiperiode is begonnen kunnen de vogels redelijk veilig ruien op het Wad. Deze periode is vind nu plaats en dus kun je overal mooie oranje veren vinden. De jongen blijven niet zo schattig en klein. Ze lijken nu in augustus meer op jonge nijlganzen.
Van lila naar rood… Van juli naar augustus…
En dan was vorige week nog het hoogtepunt van het bloeiende lamsoor. Paarser dan paars. Zonder spiegelreflexcamera niet vast te leggen. Zeeën van lila gaan over in de Waddenzee. Het is echt een typisch eilandplaatje waar je geen genoeg van kan krijgen. De velden bloeiend lamsoor zijn bijna over hun hoogtepunt heen. Dan kleuren de plantjes van lila naar wit roze en worden ze vaal van kleur. Tussen al dat lila kleuren nu de eerste zeekraalplanten van lichtgroen naar roze rood. Dat ziet er grappig uit, als een soort stoplichtplantje. Lichtgroen gemengd met roodtinten.
Ik vlucht er graag in en kan uren struinen. De omstandigheden hier zijn voor zowel mens, plant als dier ruig. Hierdoor komen er maar weinig mensen en is het heerlijk stil. Aan de horizon lijken de zeilboten op zee te varen over het lila.
Schiermonnikoog heeft als geen andere plek in Nederland een echte natuurkalender. Hier op het eiland is iedere maand iets nieuws in bloei of een ander natuurspektakel waar te nemen. Het verveeld niet, de shows zijn meestal van korte duur. Het prikkelt mijn zintuigen. Langzaam kleuren de duindoorns oranje, de meidoorns zijn bijna rijp en de rozenbottels van de hondsroos kleuren rood. Augustus wordt de maand van overgangen en zomerwarmte. Ik laat mij inspireren door de natuur. Wat zal het mij gaan brengen? Wat is er achter de horizon te vinden?
Nog éven en het worden weer mooie najaar luchten en zonsondergangen. Dagelijks struin ik over de dijk langs de Waddenzee. Tussen de uitgebloeide distels en andere bloemen.
Weer een mooi natuur verhaal Tessa! Martha