Nieuwsbrief 15: Bij-zon-der.

Het is lente en dan ben ik een bezig bijtje! Het wordt ook weer eens tijd voor een educatieve natuurvideo. Laat gerust een suggestie achter in de reacties. Waar zou jij graag een video over zien?

Wat is het woord ‘bijzonder’ een bijzonder woord. Aller eerst spreek je het uit als biezonder. Zo schreef ik het als kind ook, lekker fonetisch. Daarnaast bevat het woord twee leuke woorden die toepasselijk zijn voor de lente. Bij en de zon! Van de zon is er de laatste tijd overvloed, maar de bijen kunnen weer wat hulp gebruiken. Dit jaar ben ik begonnen aan de uitbreiding van mijn hobby kwekerijtje. Een dankbare klus, want ik ben eigenlijk een ‘supermarkt’ begonnen voor insecten. Hiervoor zaai ik inheemse wilde planten zoals  veldsalie, grote centaurie, kamille, bolderik en korenbloem. De planten kweek ik op Uit eigen geoogste zaden. Dat vind ik een bijzonder dankbaar werk, omdat het zo een beetje een gesloten kringloop is geworden. Voor de liefhebber tref je onderin deze mail een lijst met wilde planten die ik heb gekweekt en groeien op mijn tuin. In de toekomst hoop ik dat deze planten naar jullie tuinen mogen verhuizen.

Daarnaast is het wildpluk seizoen (lees: onkruiden eten) in volle gang. Bijzondere vergeten planten eten! Wildplukken is voor mij heel makkelijk, omdat ik veel eetbare (on)kruiden zelf kweek. Zoals Smalle Weegbree, wilde peen, winterpostelein, kraailook, look-zonder-look, duizendblad, vogelmuur, dovenetel. Ik heb inmiddels een kruidenpluktuin aangelegd op de moestuin waar eetbare bloemen, kruiden en theeplanten mogen groeien en verwilderen.

 

En PAASHAASJES?

13 jaar geleden had de Jumbo een verschrikkelijk irritante reclame. Waarin je continu hoorde: ‘en paashaasjes?’ Nou vooruit. Ik doe ook eens mee!

Leuk voor de Paas? Dit eetbare bijzondere groene haasje.

Fijn gehakte Daslook, look-zonder-look, weegbree, dovenetel, kleefkruid, paardenbloemblad, frambozenblad, slangenlook, brandnetel en vogelmuur. Met een flinke scheut olijfolie even goed prakken of in de handmolen en in de vorm leggen van een haasje. Snuitje van paarse dovenetel. Snorharen van gedroogde goudsbloemen en oogjes van hazelnoot en zonnebloempitjes. De oren maak je van mooie lange bladeren van de smalle weegbree. De smaak van deze pesto is pittig en knoflookachtig. 

Leef je uit! Stuur een foto.

 

Wist je dat de paardenbloem voedsel biedt aan 107 soorten solitaire bijen!

 

Paardenbloem: een taalweetje

Nog even over die paardenbloemen uit de vorige nieuwsbrief. Ik kan er over blijven praten, want er is zoveel te vertellen. Gooi er een kwartje in en ik kan je een leuk weetje vertellen over deze bloem. Er is zelfs een leuk boek over de paardenbloem geschreven door Natasje vd Meer, met alle weetjes en kunnen. (Klik hier om erover te lezen.)  Maar in de vorige brief had ik het over molshopen en was ik vergeten te vermelden dat deze plant heel vroeger al bekend was onder de naam: mollensla! Omdat die vrolijke zonnetjes zo graag in luchtige molshopen groeien. Zie jij een paardenbloemrozet zonder bloemen? Zet er een bloempot overheen. Na  een poosje worden de bladeren wit en neemt de bitterheid af. 

En dan de naam: Paardenbloem. Tot de spellingswijziging van 2005 werden woorden die samengestel waren uit een dierennaam en een plantkundige aanduiding zonder tussen-n geschreven. Deze spellingsregel noemt men de ‘paardebloem’ regel. Tegenwoordig schrijft men de plant wel weer met een N ertussen.

In het vroege voorjaar zijn bijen zo hongerig dat ze helemaal ‘verdrinken’ in de bloemen. Zoals dit kleine Tronkenbijtje in mijn achtertuin. Ze bleef maar graven in de bloem en verdween helemaal ‘koppie’ onder.

Nieuws uit de Noordwijkse natuur: Een bijzonder welkom…

Nog even en alle vogels zitten op hun nest. Sommige ganzenpullen zijn zelfs al geboren. In Boerenburg scharrelt een (irritant) Nijlganzenpaartje. De dieren brengen ongeveer drie nesten per jaar groot. Het eerste nest in het Boerenburgerparkje is al enige tijd uit het ei.
De zangvogels bouwen nog even verder aan het perfecte nest, maar er zijn ook nog vogels onderweg! Ze zijn er bijna en het is tijd om te boarden! Het is wachten is op het mooie zanggeluid van de nachtegalen. De duinen worden weer een openlucht theater. Dat mag je niet missen. De eerste boerenzwaluwen en oeverzwaluwen zijn al gespot in het luchtruim. Het wachten is op de gierzwaluwen die eind april en begin mei door de straten van Noordwijk Binnen gieren. Zij maken de lente compleet! Het wordt vervolgd… Je kunt nu wel al de lente beleven vanaf het zachte zand. Ga op struintocht door de AWduinen en zoek een warme duinpan uit. Ontdek jij het gezoem van de vele zandbijtjes?
Oren gespitst: Als de avonden warmer worden klinken de rustgevende maar harde geluiden van de rugstreeppadden in het duin. Soms is dit te horen tot in woonwijk de Grashoek! Voor je het weet zijn ze er. Een bijzonder welkom voor deze vergeten dieren. Later meer hierover.
VERWONDERING: Bijenhotelletjes 

De rosse metselbij komt op bezoek.

Zit ik laatst op een verjaardag in het zonnetje, zie ik opeens een lange rij bij de incheckbalie van dit hotelletje. Dan kan ik het niet laten om de gasten van dichtbij te observeren. Rosse metselbijen zijn bekende gasten van bijenhotels. Ze laten geen reviews achter, maar komen wel ieder jaar terug. De dame legt eitjes in het kleine gangetje. Ze bouwt het hele buisje vol. Ieder eitje wordt zorgvuldig gelegd en het is topdrukte. In dit hotel vlogen de dames in en uit. Ieder metselbijtje claimde een buisje die voldeed aan haar eisen. Ze leggen het buisje vol met kamertjes. Ieder eitje krijgt steeds een wandje ertussen. Daarna metselen ze het buisje dicht met leem, zand en speeksel. In het voorste (dus laatste gedeelte) van het buisje liggen de mannelijke eitjes. Deze komen als eerste uit en kunnen dan paren met de dames die uit het ei komen. Metselbijtjes leven niet lang, maar hebben wel veel (vroeg) bloeiende planten nodig om hun eitjes te voorzien van nectar. De eieren overwinteren in jouw hotelletje in de tuin. Einde voorjaar sterven de metselbijtjes en is het hopen dat de kamertjes niet worden gekraakt door de koekoeksbij of een hongerige specht. Heb jij een bijenhotelletje hangen? Ga dan nu eens kijken of ze worden bezocht door de rosse metselbijtjes of andere hotelgasten.

Appelbloesem – Petra van Went fotografie

BLOEINIEUWS.: Kauwgomballetjes aan de boom.

De appelbomen in mijn achtertuintje staan in bloei. Ik heb een oude Junami appelboom gered van de kap uit de oude kinderboerderij in Noordwijkerhout. Daarnaast heb ik nog een klein laagstam appelboom van nog geen meter hoog. Beide soorten pronken deze week met hun knalroze kroonblaadjes. Het combineert mooi bij de pure witte bloesem van de zoete kers. Petra van Went maakte er mooie foto’s van. Als de bloesem zich openvouwt veranderen de bloemen van knalroze in bescheiden wit met een vleugje roze. Het is een feest om te zien. Jullie herkennen het vast wel, je eigen kleine Betuwefeestje in de tuin.
Het is een kleine herinnering aan mijn oude woonwijk in Noordwijkerhout. Waar we als kind als ‘Flipje’ verkleed gingen met de carnaval, omdat we in de jambuurt woonden. De jambuurt is een spotnaam voor de duurdere woonwijken die vroeger gebouwd werden. Men kon zogenaamd alleen nog jam op brood eten, omdat het huis zo duur was. Als kind aten wij echter nooit jam, maar een appelboom is nostalgie. Mijn moeder maakte jam van de kilo’s sterappels. We noemden het ‘appeltaart in een potje’.  Zo is deze knalroze bloesem een beetje nostalgie in mijn achtertuin.
MAAND VAN HET NATUURBOEK
April is een populaire maand in de natuurboekenwereld. Het is benoemd tot de maand van het natuurboek(klik hier om er meer over te lezen).  Interesse in de natuurboeken van Moedertje Groen? Stuur een mail: info@moedertjegroen.nl  Beide boeken samen kosten 15 euro (of 9,95 per stuk) en in de maand van het natuurboek ontvang je een gratis cadeautje bij je bestelling. Wil je de boeken inkopen om zelf te verkopen? Dit is ook mogelijk. Vraag via  de e-mail naar de mogelijkheden. De boeken zijn ook leuk om cadeau te geven aan liefhebbers van dierensporen, tuinieren, vogels, avonturiers en kustliefhebbers.

Zandspiering gestrand en gauw terug gezet.

NIEUWS VAN ONDER DE GOLVEN: De zandspiering

Deze zandspiering lag te spartelen in de branding. Een enkel keertje gaat de zandspiering net iets te ver op onderzoek uit en wordt dan door de golven meegenomen het strand op. Zandspieringen graven zichzelf in het zand in. Als het dan eb wordt kunnen ze stranden of sterven. Zandspieringen kunnen razendsnel wegschieten, maar staan op  het menu van veel snellere zeevogels. Misschien is de bekendste wel de papegaaiduiker. Met zijn kleurrijke snavel vol spieringen keert hij terug naar het nest. Laat dit gekke vissie nou één van de belangrijkste zijn op het menu van de dieren uit de Noordzee. Veel zeevogels zijn zo afhankelijk van dit visje, dat het succes van kolonies afhangt van de hoeveelheid spieringen. Het hele ecosysteem kan in elkaar storten als deze vis in aantal afneemt. Het was de moeite waard dus om het dier proberen terug te gooien in zee. Het zijn sterke zwemmers die ook tegen de stroom in kunnen zwemmen. De zandspiering staat ook op het menu van de grijze zeehond. Er is zelfs onderzoek gedaan naar het verband tussen zeehonden en deze vis. De zeehonden met zenders werden vaak waargenomen in gebieden waar deze zandspiering het liefst zit: bodemen met grof zand.

 

Graag tot de volgende…

Bedankt voor het lezen. Laat gerust een reactie achter of een suggestie voor een onderwerp/nieuwtje. Geniet van het gezang van de merelman en ga zelf eens opzoek naar bijtjes in bloemen. Vragen? Mail gerust. Via je e-mail kun je ook de foto’s openen en uitvergroten.

P.s Alle informatie en teksten in mijn nieuwsbrieven schrijf ik zelf. Het kan gebeuren dat mijn schrijfstijl uit enthousiasme net zo wild wordt als de bloemen in mijn tuin. Stuur gerust een berichtje als je een ernstig foutje leest. De informatie en kennis heb ik door de jaren heen verzameld. Sinds ik geen facebook meer heb lukt het ook beter om iedere avond kruidenboeken te lezen. Daarnaast maak ik dagelijks een ronde door de tuin opzoek naar verhalen en leer ik veel van observeren.  

Hartje gemaakt met ‘zeeboontjes’. Dit zijn kleine kalkskeletjes van zee-egels. De skeletten spoelen vooral aan als de wind uit oostelijke richting komt. Dan kun je met je neus boven al het schelpengruis honderden zeeboontjes zoeken.

Lijst met inheemse soorten in mijn (moes)tuin uit mijn hoofd:
– beemdkroon
– wilde margriet
– wilde akelei
– maartsviooltje
– drie kleurig viooltje
– grote centaurie
– Sint Janskruid
– duifkruid
– Verschillende klokjes/campanula soorten
– Zeepkruid
– gele morgenster
– korenbloem
– brunel
– hartgespan
– Bijvoet
– Beemdooievaarsbek
– Bosandoorn
– citroengele honingklaver
– ossentong
– muizenoor
– biggenkruid
– havikskruid
– heemst
-betonie
– agrimonie
– smeerwortel
– winterkers
– smalle weegbree
– zevenblad
– fluitenkruid
– Roomse kervel
– kruipend zenegroen
– Lange ereprijs
– venkel
– valeriaan
– vingerhoedskruid
-pastinaak
-oerprei
– mierikswortel
-veldsalie
-klein bloemige salie
– grote pimpernel
– kleine pimpernel
– Zwarte toorts
– Stalkaars
– bolderik
– slangenkruid
– teunisbloem klein en groot
– bleke klaproos
– wilde zandkool
– wilde mosterd
– gele lupine
– kleine en grote tijm
– wilde marjolein
– wilde cichorei
– blaassilene
– look-zonder-look
– daslook
– slangenlook
– kraailook
– hondsdraf
– duizendblad
– dovenetel wit/paars 
– Verschillende klavers

Geef een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.