Het is alweer bijna de laatste blog van deze winter. Jullie ontvangen hierna nog een Midwinter blog met mijn jaarlijkse ‘Kerstboodschap’ vanuit de natuur en dan is het tijd voor de 12 heilige nachten. De tijd voor duisternis, zelfreflecties en rust. De 12 heilige nachten (of 13 heilige dagen) zijn een periode in de maankalender waarin je terugblikt, vooruitkijkt, rouwt en viert. Elke nacht/dag heeft een eigen thema. Het is een Germaanse/Noordse ‘traditie’ die inmiddels ver van ons is af gaan staan, maar een mooie manier om je te verbinden met de natuur en jezelf… In het Christelijke geloof begint deze periode op kerstavond, maar in de maankalender meestal rond Midwinter (20 of 21 december).Voor het zover is en ik met jullie mijn Midwinterwensen deel, blik ik nog even terug op een andere traditie. Dus dit keer niet een verhaal met natuurweetjes, maar een verhaal over hoop en verbinding.
Men vraagt mij vaak hoe je in verbinding met de natuur kan komen. Veel mensen koppelen er zweverige praktijken aan vast of denken aan dure retraites en workshops. Het mooie van jezelf in verbinding brengen met de natuur is dat dit proces voor iedereen anders mag zijn. We maken in ons leven tradities en rituelen eigen en sommige zijn heel simpel. Denk bijvoorbeeld aan je dagelijkse ochtendritueeltje of wandeling met de hond. Wil je meer de connectie met jezelf en de natuur aangaan? Dan is het leuk om zelf een nieuwe traditie en ritueel te creëren. Dit kan iets heel kleins zijn…
Een van mijn ‘tradities’ in deze periode is een volle maanswandeling in de laatste volle maan van het jaar. Waar kan ik beter opladen dan in het licht van de maan dan op het donkerste plekje van Nederland? En dichterbij de tradities van het Hoge Noorden kan ik momenteel niet komen, dus is de perfecte plek hiervoor: Schiermonnikoog. Een wandeling in het licht van volle maan (dus niet bewolkte nacht) kan je hele lijf even ‘resetten’.
Eilander tradities bij volle maan
Afgelopen 4 en 5 december was het volle maan. Het was een heldere wintermaan die langere tijd ‘vol’ oogde. Terwijl er in het licht van de maan haast niemand meer op straat was, schenen er bij enkele huizen felle spotlights als uitnodiging voor de Klozumacts. Het was tijd voor de eilandertraditie: Klozum. Alle Nederlandse Waddeneilanden hebben een eigen versie van het Sinterklaasfeest. Op Schiermonnikoog is Klozumavond en gaan gemaskerde en verkleedde eilanders langs de ‘open huizen’. Tijdens deze avonduren voeren zij kort een sketch op met een knipoog naar gebeurtenissen van het afgelopen jaar. De gemaskerde mensen worden ‘klozums’ genoemd. Zij komen via de voordeur binnen, krijgen een neutje, doen hun ding en verdwijnen via de achterdeur. Aan het begin van de nacht komt iedereen in het dorpshuis samen voor de ‘demasqué’. De onthulling, de maskers gaan af en er wordt gefeest.
Mijn lijf had echter geen zin in de drukte en heisa van het Sintfeest en ik verdween in het eilandbos. De maan verlichtte ons pad. Zwarte labrador Luna was goed zichtbaar en de afgevallen gele bladeren van de berken leken lichtgevende discosnippers op de bospaden. Een magisch maanlandschap van duintjes en kale bomen waar de maan haar licht op liet stralen. Na een uur voelde ik mij compleet opgeladen en verschoond. De kalmte, stilte en ‘duisternis’ van de eilandnatuur werkte goed op mij in. Ik kon er net zo van genieten als mijn struinende oude hond die dribbelend over de bospaden de luchtjes van het bos in zich op nam. Het voelde heerlijk verfrissend en verademend. Ik voelde mij op de juiste plek. Wat was ik dankbaar dat ik koos voor het maanlandschap in plaats van de feestende drukte van mensen. Het was een spontane wandeling, zonder rituelen of al te veel poespas, maar het bracht mij een diepere verbinding met de natuur. Het gaf rust en energie tegelijk. Ik voelde mij kalm en tegelijk voelde het alsof ik klaar was voor de donkere periode.
Vallende sterrenregen tot 16 december
…En duister dat het nu is! Nu is het een week later, gisteren toonde de maan zich nog heel vaag. Ze is allang afnemend en werd nog even belicht door de zon overdag. In de nacht was ze verdwenen, de hemel vol met sterren en planeten die een helder en fonkelend ‘feestverlichting’ in de lucht vormen. Het was de perfecte avond voor de Gemindiden sterrenregen. En ik hunkerde naar mijn winterslaapzak en een plek om de duisternis te omarmen. Helaas bleef het bij een sterrenwandeling.
De tuinen en huizen zijn inmiddels ook versierd met feestverlichting. De een nog pijnlijker voor de ogen dan de ander, maar die knipperende lichtjes zijn voor veel mensen een traditie… Het is een manier om zichzelf te verbinden met gezelligheid en elkaar.
Een teken van hoop
Gisteren nam ik plaats in het cultureel centrum van het dorp. In de Stag was een concert georganiseerd in het thema ‘Moedige Vrouwen’. In het kader van de 80 jaar bevrijding van Schiermonnikoog werd het bijzondere verhaal van Joke Folmer nagespeeld. Joke kwam in haar jeugd bij het verzet terecht en werd in 1943 opgepakt. Ze werd van gevangenis naar gevangenis gebracht. De frontlinies verschoven en de gevangenen werden meegenomen. Ze moesten eentonig werk doen en zaten dagen in hun cel zonder veel voedsel. Joke verlangde naar huis en begon met zingen, samen met de andere gevangenen zong ze in de nacht. Alleen als de bewakers weg waren. De liederen gaven hoop, verborgen boodschappen en troost. Het waren liederen in Duits, Frans Engels en Nederlands. Joke noteerde na de oorlog de 180 gezongen liederen in een schriftje. Na de oorlog ontving Joke voor haar verzetswerk een Medal of Freedom. Als eerbetoon aan haar dappere werk waarbij ze honderden geallieerde piloten in veiligheid heeft gebracht. Ze hielp meer mensen dan dat ze liedjes kende. Joke woonde na de oorlog op Schiermonnikoog en werd hier 99 jaar. Een bijzonder verhaal…
Hoewel het concert van haar levensverhaal tegenviel door de hoge sopraanstem zat er wel één heldere boodschap in: de verbinding van zang. Joke motiveerde andere gevangenen met haar gezang. Zelfs toen zij na de oorlog 700 kilometer naar huis moest wandelen, bleef zij zingen. Liederen uit de jaren 20 en 30. Zingen voor de Russen, de Duitsers, het volk en voor elkaar. Zingen geeft hoop, zingen laat je ondanks barre tijden in nare omstandigheden heel even weer mens voelen. Zingen geeft je het gevoel van vrijheid, het geeft je kracht en moed om door te zetten. Zelfs als het heel donker is, geeft samen zingen een gevoel van verbinding.
Zang is een oeroude traditie die zo oud is als dat de mens bestaat. Het is een van de oudste vormen van verbinding. Een traditie die verder gaat dan alleen wat teksten. Wil je het proberen? Hier is een lied voor Moeder Aarde met een ode aan de elementen. Een simpele tekst onder de YouTube video, krachtige boodschap. Gewoon eens zingen en zie wat het met je lijf doet…
…en ik ben wel benieuwd naar jouw ‘traditie’ of ritueel… Laat gerust een boodschap achter.
Water flows through me
I am the water I am (2x)
She gives me life
She gives me life
She gives me life to live (2x)
Fire flows through me
I am the fire I am (2x)
Earth flows through me
I am the earth I am (2x)
Air flows through me
I am the air I am (2x)
Love flows through me
I am the love I am (2x)
Sorrow flows through me
I am the sorrow I am (2x)
Jaloers op de volle maan wandeling.