Nieuwsbrief 14: Droog

29 maart: nieuwe maan én zonsverduistering. Een mooi moment voor nieuws uit de natuur. leestip op groot scherm zodat de foto’s en layout mooi uitkomen. Ik sluit deze nieuwsbrief af met een lijstje bloemenzaden die je kunt bestellen bij mij. We beginnen deze nieuwsbrief met een klassieker uit 1989: Narcissen. Terwijl de eerste toeristen alweer zichzelf voor auto’s gooien om zich te haasten naar die kleurrijke velden, kan ik bij het zien van die bonte (vergiftige) kleurenpaletten alleen nog maar aan deze hilarische sketch denken. Van Kooten en De Bie https://www.youtube.com/watch?v=BBHMl0qYFuE

“..Het keukenhof is weer open, ze lopen elkaar voor de voeten om een perkje te zien, met kleuren die pijn doen aan je ogen…”

 

Volgens mijn moestuinlogboek waaide er vorig jaar rond deze tijd een heftige storm met hagelbuien over het land. Terwijl het vorig jaar volgens mijn statistieken een nat jaar was, schreef ik vandaag op dat we de zesde droge week in gaan. De wind uit het oosten, de vorst en de zon hebben de bodem (en mijn huid) goed uitgedroogd. Mijn huid is verweerd, mijn lippen gescheurd en mijn handen schraal. Onder mijn nagels zit de zwarte potgrond. Een tien jaar durend onderzoek wijst uit dat kinderen die veel in de modder, water en natuur spelen, een beter en sterker immuunsysteem hebben en minder last van ziektes zoals astma. Eigenlijk best gek dat ze geld uitgeven aan zo’n onderzoek, want het is toch al eeuwen bekend dat de natuur een goed medicijn is. Zo’n onderzoek is wel een goed excuus om mijn handen niet kapot te schrobben. Het bodemleven onder mijn nagels is gezond en wellicht is dat waarom ik nooit (lang) ziek ben.

Maar hoe verzorg ik dan die kapotte, schrale handen en lippen? Simpel: met planten. Soms maak ik zelf zalf, maar de Mengelmoestuin heeft nu een lekkere Tuinzalf gemaakt waar geen ander smeerseltje tegenop kan. Een perfect remedie voor ieder hardwerkend buitenmens. Terwijl ik mijn handen en gezicht verzorg met de kracht van goudsbloem, smeerwortel en kamille uit een potje, kan mijn moestuin ook een verzachting gebruiken tegen de droogte. De bodem van de tuin is uitgedroogd. Toen ik een dikke hommelkoningin zag vliegen als een helikopter laag boven de grond, stoof al het zand omhoog. Kun je nagaan hoeveel kracht dat gezoem van haar vleugels geeft. Ze vond het zelf niet aangenaam, rustte even op de bodem en schudde toen zoveel mogelijk stof van zich af.

Om de bodem te verzorgen gebruik ik eigenlijk ook veel planten. De basis voor EHBO op je moestuin zijn: brandnetel, smeerwortel, heermoes en varen. De kamille, goudsbloem en smeerwortel die ik smeer op mijn huid, dragen ook bij aan een gezonde bodem voor je tuin. Verder plant ik sterke bodembedekkers die de aarde voeden en ik laat bepaalde ‘onkruiden’ staan die iets toevoegen aan de bodem in plaats van wegnemen. Zo maken dovenetel en brandnetel de bodem luchtig en brengen deze planten voedingstoffen naar boven. Ook heermoes en paardenbloem mogen zéker blijven staan.

Paardenbloem heeft een lange penwortel en kan zo veel voedingstoffen naar boven halen en daar hebben buurtplantjes veel aan. In de vorige nieuwsbrief schreef ik jullie de vorige keer over het overmatig gebruik van landbouwgif in onze Bollenstreek. Er is een plant die alleen maar sterker wordt van landbouwgif: heermoes. Heermoes is een oerplantje die al groeide in het dinotijdperk. Je kunt je dus voorstellen dat zo’n oud groentje best sterke overlevingstechnieken heeft ontwikkeld om niet dood te gaan. Spuit men de plant met gif, dan zal de wortel nog dieper rijken zodat de plant zichzelf kan helen. Er is een waslijst aan goede eigenschappen van heermoes, dus jammer dat het plantje altijd als onkruid in een kwaad daglicht wordt gezet. Heermoes verzorgd niet alleen ons haar en huid, maar ook de bodem. De wortels gaan soms tot 3 meter diep en halen kiezels en mineralen omhoog voor je planten. Als je niets doet verdwijnt heermoes na een aantal jaren. Heermoes verzorgd de verstoorde kale bodem en brengt het terug in balans.

Planten helen planten, planten helen mensen én planten helen dieren. Zo weten veel dieren in het wild welke inhoudsstoffen ze kunnen eten om gezond te blijven. Voor nu heel ik mijn tuin tegen uitdroging door smeerwortelgier te geven, houtsnipperpaden aan te leggen, voeg ik lavameel toe, planten af te dekken met wol en laat ik de moestuinbedden die ik nog niet gebruik vol staan met bodembedekkers die zijn komen aanwaaien. Alles om uitdroging van de zandgrond en uitspoeling van waardevolle stoffen tegen te gaan. En na al dat harde werk smeer ik de handjes lekker in met kamille en goudsbloem.

Nieuws uit de Noordwijkse natuur

Koele kikkers en koudbloedig gespuis!

Wat je niet kunt knuffelen is voor veel mensen niet interessant. Lammetjes, pluizige mezen, donzige hommelkoninginnen spreken wellicht meer tot de verbeelding maar kikkers, salamanders en padden? Die zie je niet iedere dag en wellicht weten daarom veel mensen niet van hun jaarlijkse uitje die men paddentrek noemt.

Toch zijn er een paar mensen in Noordwijk (en gelukkig nog veel meer in het land) die zich iedere avond inzetten voor deze koudbloedige dieren. De vorige nieuwsbrieven noemde ik het al, maar van februari tot eind april wandelen vrijwilligers iedere avond langs de Duinweg in Noordwijk. Een half uur na zonsondergang bij gunstige temperaturen en een goede luchtvochtigheid worden de amfibieën actief. Op 22 maart jl. heeft het team vrijwilligers maar liefst 123 padden, 18 kikkers en 2 salamanders helpen oversteken. De vrijwilligers tellen de padden voor onderzoek, na afloop van het seizoen gaan alle cijfers naar RAVON.  De piek van overstekende padden aan de Duinweg is nog niet voorbij en kwam dit jaar laat op gang. De paddenpatrouille verwacht nog tientallen padden de aankomende avonden. Wil je meehelpen met de paddentrek? Mail paddennoordwijk@gmail.com

Achter de schermen van Moedertje Groen…

...Brengt de hoofdrolspeelster(de natuur zelf) van mijn verhalen nieuwe inspiratie. Alle verhalen worden eerst met de hand geschreven. Ik ga zitten, wachten en kijk wat er op mijn pad kom. De verhalen zijn informatief en gaan altijd over verwondering, beleving en de natuur. Het was een mooie start en ik hoop jullie te kunnen meenemen in ’the making off’ een 3e boek.

…Was het een mooie lente-equinox.  Geheel omringt met water en vogels kwam ik een groot rommelig nest tegen van zeearenden en telde ik maar liefst 8 ooievaarsnesten op één dag. 

…Heeft het offline zijn weer nodige rust met zich meegebracht. 9 dagen geen scherm, geen telefoon, geen internet. Prima te doen. 

…Is het bloeinieuws nu niet bij te houden! Een explosie aan lentegroen. Lila tinten van het Maartsviooltje. Een geneeskrachtig en eetbaar bloempje die maar kort bloeit. Eigenlijk te zonde om op te eten, laat dat maar aan de insecten over.

Bloeinieuws: de kracht van de paardenbloem

Nog zo’n dier die niemand aanspreekt: de mol. Het is koud én voorjaar hierdoor graven de mollen meer gangen. Hun territorium wordt groter en ze zoeken elkaar weer op. Mollen zijn klein, maar enorm sterk. Ik vind het heerlijk mij te verdiepen in natuurwezens die ik eigenlijk niet zo goed ken. De mol was zo’n wezentje wat alleen tot de verbeelding sprak bij mij. Nog nooit levend gezien. Helaas alleen in klemmen gespot of als de prooi van katten en roofvogels. Maar door het boek: Hoe je mollen vangt en één wordt met de natuur – van auteur en mollenvanger Marc Hamer ben ik niet alleen meer van mollen gaan houden, maar ik ben ze ook gaan begrijpen. Zo’n molshoop is een dankbaar cadeautje voor je moestuinbodem. Die hardwerkende mol graaft waardevolle voedingstoffen omhoog voor je planten. Het loont om zand/aarde uit molshopen te halen en terug te geven aan je planten. Water kan door de luchtige bodem beter wegzakken. Je snapt dus wel dat een paardenbloem zijn kans grijpt als het kan groeien in een luchtige molshoop. Zoals hier op de foto. Paardenbloemen halen kalk en andere voedingstoffen uit de bodem omhoog. Dat zand van zo’n molshoop mét paardenbloem is dus stiekem gewoon het nieuwe goud voor je planten! Paardenbloemen zijn de zonnetjes van de aarde. De plant is een mooie bodemindicator. Liggen de bladeren plat op de aarde, dan ontbreken er voedingstoffen in je tuin. Staan de bladeren prachtig recht omhoog naar de hemel gericht, dan is het werk van de paardenbloem gedaan en bevat je bodem de juiste voedingstoffen. Dit kun je alleen waarnemen op plekken waar niet gemaaid wordt, want anders past deze slimmerd zich aan en blijft klein om zich te beschermen tegen de messen. Maai je dus één keer de paardenbloem en blijft de penwortel zitten, dan zal hij zich de volgende keer minder uitbundig aan je tonen. Zoals je hier ziet is dit zonnetje erg blij in zijn molshoop. Paardenbloementhee (aftreksel van bloempjes) helpt de groei te stimuleren, smaak verbeteren en zal zorgen dat de plantjes beter voedingstoffen opnemen waardoor ze hun immuunsysteem verbeteren. Dit geldt dit ook voor ons lijf, paardenbloem voedt, verzorgd en reinigt.

VOGELPRET: klepper-de-klep! Miauw-miauw! Lente kom maar gauw.

Terwijl de boot rustig de nog lege havenkom van Blokzijl binnenvaart hoor je overal het geklepper van baltsende ooievaars. De dieren vliegen laag over de haven en de daken en slepen takken af en aan. Ze vormen niet alleen een prachtig gezicht in het dorp, maar ook een belangrijke bron van inspiratie voor mijn verhalen. De dieren hebben zich sinds een jaar of vijf in het 16 -eeuwse oude dorp gevestigd en het worden er steeds meer. Ze zijn een hotspot voor de toeristen die op het terras bij de oude schutsluis een drankje doen. De ooievaars hebben de afgelopen weken geluk met het weer. Er zijn een paar windstille dagen geweest. De droge warme lucht stijgt op zorgt voor een gunstige thermiek  waar de vogels gebruik van maken tijdens hun baltsvluchten. Ook de buizerds maken gebruik van deze luchtstromen. De afgelopen week heb ik non stop buizerds gehoord en gezien. Ze cirkelen boven de rivieren, kanalen, meren, bossen en zoeken elkaar op. Het is uniek om te zien hoelang een buizerd kan zweven zonder zijn vleugels te gebruiken. De lente is bij uitstek de tijd om je nekspieren te trainen en omhoog te kijken. Geniet!

Leven zonder feestboek

Het lijkt al maanden geleden dat ik mijn pagina’s de deur uit gedaan heb. Geen sociale media, geen smartphone en bijna geen computer geven zoveel rust. Het enige wat ik soms mis is de interactie met reacties op mijn pagina. Soms vraag ik mij af: ‘lezen de mensen de e-mails van Moedertje Groen wel?’ ‘ Zouden ze er iets van leren?’ Maar het schrijven via de website heeft veel voordelen. Zo lijkt het net een persoonlijke brief aan ieder van jullie lezers én kan ik veel meer weetjes kwijt in één keer. Want zeg nou zelf, de meeste mensen die sociale media gebruiken scrollen er graag op los en hebben minder trek in uitgebreide teksten. Een zogenoemde like is snel gegeven en een foto snel gezien.

Graag tot de volgende…

…Ja misschien valt het op dat er al een poosje geen nieuwtjes zijn vanonder de golven. Deze rubriek ben ik zeker niet vergeten, maar door al het tuinleven is een strandbezoek verschoven naar de tweede plaats. Stiekem ben ik ook een beetje verwend geraakt door Schiermonnikoog. Want vergeleken met Schier zijn de Noordwijkse stranden soms net een winkelcentrum zo druk qua loslopende mensen en onopgevoede honden. Toch beloof ik volgende keer weer eens een bijzonder zee-nieuwtje.

***ZAAI ZAAI ZAAI!***

De volgende zaden uit mijn voorraad moeten op, omdat de kiemkracht afneemt. Ik vraag er geen geld voor. Je hoeft alleen de postzegel(s)/envelop te betalen, maar een gift waarmee ik nieuwe zaden kan kopen is welkom. Alle zaden zijn zelf geoogst van onbespoten planten die ik zelf kweek. Mail jouw zaaiadvies en je keuze: info@Moedertjegroen.nl  OP = OP

• Stokroosmix geel, roze tinten, rood. THT 2026
• Echte heemst roze. THT 2027
• Dropplant dit jaar zaaien
• Chioggiabiet THT 2026
• Pastinaak THT 2026
• Rode zonnehoed dit jaar zaaien, hebben veel warmte nodig om te kiemen
• Turkse Drakenkop THT 2026
• Winterkers klein beetje THT 2026
• Oost Indische kers rankend THT 2026
• Verrassingsmix THT 2026/2027

Plantjes momenteel op voorraad. Alleen ophalen:

• Hartgespan meerjarig
• smeerwortel meerjarig
• Zeepkruid meerjarig